Via ferrata – co to jest i jak zacząć?

Kiedy pokonywanie górskich szlaków staje się rutyną i potrzebne są dodatkowe wrażenia, warto zdecydować się na via ferrata. To swego rodzaju kompromis pomiędzy wędrówką po górach a wspinaczką. Jednak należy pamiętać, że ta aktywność wymaga solidnego przygotowania oraz kondycji i nie jest przeznaczona dla każdego turysty.

Co to jest via ferrata?

Via ferrata to określenie pochodzi z języka włoskiego i w tłumaczeniu oznacza żelazną drogę. To górski szlak znajdujący się w obrębie skał. Na tego typu trasach znajdują się stalowe elementy, które zostały zamontowane w celu ułatwienia przejścia trudniejszych miejsc, a także zapewnienia optymalnego bezpieczeństwa. Na wymagających odcinkach rozciągnięta jest stalowa linka, która służy do autoasekuracji i podciągania się. Na szlaku znajdują się także klamry, drabiny, kładki, skoble i wiszące mosty, dzięki temu turyści w bezpieczny sposób mogą pokonać trasę. Via ferrata to coś pomiędzy wędrówką na szlaku a wspinaczką po skałach. To idealne miejsce dla osób, które lubią chodzić po górach, jednak szukają większych wrażeń, a klasyczna wspinaczka nie do końca spełnia ich oczekiwania.

Via ferrata – czy jest dla każdego?

Pokonywanie żelaznej drogi wymaga odpowiedniego przygotowania. Mowa tutaj przede wszystkim o odpowiednim sprzęcie i dobrej kondycji. Tak naprawdę każdy może spróbować tej aktywności, jednak konieczne jest prawidłowe wyposażenie. Warto pamiętać, że tego typu trasy to wąskie dróżki, półki skalne, trawersy, kominy czy skalne przejścia, które dość często znajdują się nad przepaścią. Stąd też lęk przed otwartą przestrzenią lub wysokością, mogą znacząco utrudnić pokonanie żelaznej drogi, a strach wręcz sparaliżować na trudniejszych odcinkach.

Via ferrata polecana jest osobom, które mają już doświadczenie na górskich szlakach, ponadto otwarte przestrzenie czy duża wysokość nie powoduje lęku. Pokonywanie tatrzańskich tras zabezpieczonych łańcuchami będzie świetnym przygotowaniem do via ferrata.

Wybór szlaku powinien być uzależniony od umiejętności i przygotowania fizycznego. Kluczowe jest także posiadanie odpowiedniego sprzętu i wyposażenia. Dodatkowo przydatne jest obycie z pionowymi odcinkami szlaków, a także umiejętność balansowania ciałem.

Jakie wyposażenie jest obowiązkowe podczas wyprawy żelazną drogą?

Szlaki via ferrata wymagają od turysty dobrej kondycji i przede wszystkim odpowiedniego sprzętu. Na tego typu szlakach wyposażenie jest niezwykle ważne, bez niego nie ma możliwości pokonania całej trasy. Zatem co musi posiadać turysta, aby móc wyruszyć na żelazną drogę?

Buty

Via ferrata to trudne, wymagające i skaliste szlaki, stąd też dobrze dobrane buty będą tutaj kluczowe. Obuwie powinna posiadać twardą sztywną podeszwę tak, aby w pełni zabezpieczały stopę przed ostrymi krawędziami skał. Buty muszą być dobrze dopasowane, aby zapewniały komfort i wygodę. Via ferrata to trasa, w której dobre obuwie musi się sprawdzić zarówno podczas wspinaczki, jak i na podejściu i zejściu z ferraty. Najlepszym wyborem będą buty podejściowe, charakteryzujące się dobrze wyprofilowaną podeszwą, która na czubkach ma powierzchnię bez bieżnika, co przekłada się na zwiększenie przyczepności na skale. Pozostaje jeszcze wybór modelu zakrywającego kostkę, a tymi niskimi. To, na jakie zdecyduje się turysta, w dużej mierze uzależnione jest od jego preferencji. Niskie buty są lekkie i bardziej precyzyjne, jednak nie zabezpieczają odpowiednio kostki i nie są polecane na trasy, gdzie piargi występują w dużej ilości. Z kolei wysokie buty świetnie sprawdzą się na podejściach i zejściach, jednak na pozostałych odcinkach mogą okazać się mało komfortowe.

Kask

Kask wspinaczkowy jest obowiązkowym elementem na żelaznych drogach. Przede wszystkim odpowiada on za zabezpieczenie głowy turysty, co przekłada się na większe bezpieczeństwo. Skały bywają kruche, stąd też istnieje realne ryzyko odpadania okruchów skalnych. Kask idealnie ochroni głowę w podczas bardzo wąskich i niskich przejść. Przy zakupie warto zwrócić uwagę na wagę. Model powinien być lekki i dobrze dopasowany do głowy. Większość kasków ma możliwość regulacji, które ułatwiają idealne dopasowanie. Dodatkowo ważnym aspektem są otwory wentylacyjne. Ich zadaniem jest ochrona przed wysoką temperaturą i przegrzaniem. Wentylacja jest bardzo ważna, ponieważ nadmiar ciepła musi być odprowadzany na zewnątrz. Przy zakupie warto również sprawdzić standardy bezpieczeństwa, jakie zapewnia producent np. EN12492.

Kask wspinaczkowy do via ferrata

Lonża

To specjalne konstrukcje, które są dedykowane właśnie na via ferrata. Ich zadaniem jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa. Wyposażone są w specjalne absorbery energii, które odpowiadają za zniwelowanie siły szarpnięcia w trakcie odpadnięcia od ściany. Ten rodzaj zabezpieczenia jest bardzo ważny. Przy zakupie koniecznie należy zwrócić uwagę czy lonża jest przeznaczona na via ferrata.

Uprząż

Do pokonania via ferraty konieczna jest także uprząż. Odpowiada ona za bezpieczeństwo turysty. Dobrze dobrana zapewnia optymalną swobodę ruchów oraz wysoki komfort noszenia. Dodatkowo posiada prostą regulację pasów i łatwo się ją zakłada. Uprząż powinna być lekka i niewielkich rozmiarów tak, aby po spakowaniu nie zajmowała wiele miejsca. Dobrze, aby była wyposażona w jedną pętlę do wiązania. Warto pamiętać, że uprzęże posiadają rozmiarówkę, dlatego przy zakupie należy dobrze ją dopasować do swojego ciała.

Rękawiczki

Rękawiczki również będą bardzo przydatne podczas pokonywania trasy na via farratę. Tutaj do wyboru są dwie wersje: pełne oraz bez palców. To nie tylko praktyczny, ale i potrzebny element wyposażenia turysty. Ograniczają one ryzyko otarć i odcisków, o które naprawdę nietrudno podczas pokonywania skalistych tras i przy użyciu poręczy, lin czy łańcuchów. Rękawiczki ochronią także dłonie przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Stąd też warto zwrócić uwagę na materiał, z jakiego zostały wykonane. Warto pamiętać o rozmiarówce i dobrym dopasowaniu do dłoni.

Gdzie można wybrać się na via farrate?

W Polsce nie ma jeszcze typowych tras via farrate. W planach jest przerobienie wejścia na Orlą Perć na żelazną drogę. Jednak na chwilę obecną pozostają szlaki zagraniczne. Najbliżej naszego kraju znajdziemy je w Czechach i po Słowackiej stronie Tatr. Jednak najbardziej popularne są włoskie Dolomity, gdzie podejścia nie są męczące i zapewniają dużą moc wrażeń. Równie znane są Alpy włoskie, francuskie, szwajcarskie czy austriackie. Znajdują się tutaj zróżnicowane szlaki pod względem trudności i terenu, dzięki czemu każdy będzie mógł znaleźć coś odpowiedniego dla siebie. Gdzie warto wybrać się poza Europą? Na pewno będzie to Mont Kinabalu znajdujący się w Azji. To najwyżej na świecie położona ferrata. Z kolei za najtrudniejszy uchodzi szlak położony w paśmie gór Qin Ling w Chinach.

Pokonywanie żelaznej drogi z pewnością dostarczy niezapomnianych emocji i sporej dawki adrenaliny. To także świetna okazja, aby dotrzeć do miejsc, które na innych szlakach są niedostępne. Warto jednak pamiętać o prawidłowym przygotowaniu.